از هيجان انگيزترين و محبوب ترين ورزش هاي زمستاني كه علاقه مندان بسياري را به طرف خود مي كشاند، مي توان به ورزش اسكي اشاره كرد.
تاريخچه اي كوتاه از ورزش اسكي
تقريبا از 300 سال پيش بود كه در نواحي شمالي اروپا به عنوان يك ورزش شناخته شد و به رسما آغاز شد.فعاليت اين ورزش در ايران به صورت رسمي از سال 1325 و با تاسيس 15 فدراسيون از جمله فدراسيون اسكي آغاز شد.
از تقسيم بندي هاي انجام شده در اين ورزش مي توان به پرطرفدارترين آن ها مانند اسكي آلپاين ، اسنوبرد و اسكي مارپيچ اشاره كرد.البته انجام چنين ورزش خطرناكي فقط با وجود پيست هاي استاندارد ، برف گير و با شيب مناسب امكان پذير است.
ورزش اسكي همواره در كشورهايي كه از آب و هواي سرد برخوردارند جزو رشته هاي ورزشي پرطرفدار محسوب مي شود.اين ورزش فوايدي جالبي دارد كه مي توان به اين موارد اشاره كرد:
- افزايش ميزان هشياري فرد ورزشكار به طوري كه شخص قادر است نسبت به هر عامل خارجي عكس العمل سريعي را از خود بروز دهد.
- باعث بهبود سيستم قلبي-عروقي بدن ورزشكار مي شود.
- استرس فرد ورزشكار را براي انجام كارهاي روزانه كاهش مي دهد.
- باعث تنظيم گردش خون شده و سبب قرار گرفتن همه ي بافت هاي بدن در بهترين حالت خود مي شود.كه در نهايت از بيماري هاي مثل فشار خون و يا سكته جلوگيري مي كند.
- كلسترول خوب خون را افزايش مي دهد كه به حذف كلسترول بد به خاطر سوختن چربي بسيار زياد و كاهش وزن كمك مي كند.
- تعرق بسيار شديد فرد ورزشكار
- سبب افزايش اعتماد به نفس و قدرت در ورزشكار مي شود.
البته با تمام اين فوايد بايد اين نكته را در نظر گرفت كه اين ورزش شايد براي همه ي افراد مناسب نباشد. زيرا افرادي كه از اضافه وزن رنج مي برند براي اين ورزش مناسب نيستند و قبل از شروع آن بايد وزن خود را كاهش دهند.
از نكات مهمي كه شايد به آن پرداخته نمي شود اين است كه اسكي باز تنها از كوه پايين نمي آيد و بالا رفتن او از كوه سبب افزايش ضربان قلب شده و در سلامتي شخص نقش بسزايي دارد.
آسيب هاي رايج در ورزش اسكي
همان طور كه مي دانيد از جمله پر آسيب ترين ورزش ها مي شود به اسكي اشاره كرد.بر خلاف انتظار اين آسيب ها كه عمدتا در اثر زمين خوردن به وجود مي آيند براي افرادي است كه به صورت تفريحي اين ورزش را انجام مي دهند نه ورزشكاران حرفه اي.
از ديگر آسيب هاي رايج مي شود به ضربه به سر ، آسيب هاي شانه ، آسيب هاي رباط صليبي ، آسيب هاي شست دست و شكستگي ها اشاره كرد كه در ادامه بيشتر به آن ها مي پردازيم.
-
ضربه به سر
اين آسيب معمولا در پي ضربه به سر در اثر زمين خوردن و يا اصابت مستقيم جسمي به سر به وجود مي آيد.اين موضوع در هر ورزشي جزو خطرناك ترين آسيب ها محسوب مي شود كه 10 تا 20 درصد آسيب هاي ايجاد شده در اسكي را شامل مي شود.از مشكلات و عوارضي كه در اثر اين آسيب به وجود مي آيد مشكلاتي از قبيل : زخم هاي سر و صورت، شكستگي هاي جمجمه، خونريزي هاي مغزي و كانكاشن است. كانكاشن يك نوع آسيب است در اثر حركت شديد مغز درون جمجمه به وجود مي آيد كه در صورتي كه خفيف باشد باعث مواردي از جمله عدم تعادل ، گيجي و اختلال در حافظه مي شود. اما در حالت شديد آن سردرد، سفتي گردن، گيجي، كاهش هوشياري و تاري ديد را موجب مي شود.كه مي توان با استفاده از كلاه ايمني از شدت اين نوع آسيب كاست. -
آسيب شست
از رايج ترين آسيب هاي اين رشته مربوط به نوع كشيدگي رباط در مفصلي به نام متاكارپوفالانژيال شست مي باشد كه در صورتي كه كشيدگي بيش از حد و يا پارگي در يكي از رباط هاي آن ايجاد شود، به وجود مي آيد. هنگامي كه اسكي باز به زمين مي خورد، دسته چوب اسكي انگشت شست را به شدت به سمت عقب مي برد و آن را نسبت به ديگر انگشتان دور مي كند كه موجب آسيب رباط جانبي آن مي شود. در اين موارد و موارد مشابه ديگر، ورزشكار تحت درمان فيزيوتراپي دست قرار خواهد گرفت. -
آسيب رباط هاي زانو
بيشترين درصد آسيب هاي رايج در اسكي كه 30 تا 40 درصد آن را دربرمي گيرد، آسيب هاي مربوط زانو است كه اغلب بر اثر كشيده شدن ساق به طرف خارج بدن به وجود مي آيد. از ديگر عوامل ايجاد اين آسيب مي توان به پرش و فرود روي زمين ، باز شدن پاها از هم، برخورد به ورزشكاري ديگر اشاره كرد. در مواقعي كه آسيب وارد شده زياد شديد نباشد مي توان با مراجعه به يك كلينيك فيزيوتراپي خوب اين مشكل را حل كرد و در صورتي كه شديد باشد با نظر پزشك بايد عمل جراحي را انجام داد. اما معمولا درمانهاي فيزيوتراپي زانو مي تواند تا حدود زيادي ورزشكار را از انجام عمل جراحي بي نياز كند. -
پارگي منيسك
هنگامي كه يك زانوي خم شده به صورت ناگهاني مي پيچد و يا مي چرخد، اين امر مي تواند سبب پاره شدن مينيسك زانو شود.معمولا همزمان با اين اتفاق يك صدا شنيده مي شود و در پي آن تورم زانو را به دنبال دارد. -
مشكلات مفصل پاتلوفمورال
در قسمت بين كشكك و زانو يك مفصل به نام پاتلوفمورال وجود دارد.اسكي ورزشي است كه در آن زانو اغلب در حالت خم قرار دارد و به همين خاطر فشاري زياد به مفصل پشت كشكك وارد مي شود.كه مي تواند بروز دردهاي را باعث شود. -
دررفتگي زانو
هنگامي كه بيشتر رباط هاي اطراف و درون زانو كاملا پاره شده و پايداري زانو كاملا از بين برود اين آسيب به وجود مي آيد.كه اين آسيب مي تواند به دو صورت دررفتگي كشكك و يا دررفتگي مفصل اصلي زانو نمايان شود. -
كمردرد
در صورتي كه عضلات ستون مهره و شكم ضعيف باشد مي تواند زمينه ساز ايجاد كمر درد در اين ورزش شود.زيرا كمر در ورزش اسكي هميشه در حالت خم به جلو است.. البته در صورت وجود چنين مشكلي در سطح نه چندان شديد مي توان با روش هاي فيزيوتراپي در منزل به درمان آسيب پرداخت. -
آسيب هاي ستون مهره
شايد در ساير ورزش ها اين آسيب زياد معنايي نداشته باشد ولي در ورزشي مانند اسكي كه سرعت زياد است و محيط نيز غير قابل پيش بيني است، ديده مي شود.اين نوع از آسيب ها نيز باز هم به دنبال زمين خوردن و يا اصابت به جسمي ايجاد مي شوند.در صورتي كه شديد باشد مي تواند باعث آسيب نخاع شوند. -
آسيب هاي شانه
يكي ديگر از رايج ترين آسيب ها در اسكي مربوط به شانه است.روتاتور كاف از اصلي ترين مشكل هاي شانه به حساب مي آيد.كه اين آسيب ها بر اثر عوامل مختلفي از جمله شدت ضربه پارگي روتاتور كاف مي تواند به وجود بيايد. -
دررفتگي شانه
هنگام وقوع تصادفات شديد و يا باز هم عاملي مانند زمين خوردن و به دنبال آن حركت شديد و ناگهاني اين اندام اين آسيب به وجود مي آيد.شكل ظاهري شانه نيز تغيير مي كند. -
شكستگي
به دليل خطر بالاي اين ورزش معمولا هر نوع شكستگي قابل پيش بيني است.البته رايج ترين شكستگي مربوط به شكستگي استخوان ترقوه است.
راه هاي پيشگيري از آسيب ها در اسكي
مثل تمام ورزش هاي حرفه اي ديگر دارا بودن آمادگي بدني از اصلي ترين عوامل در پيشگيري از آسيب ها محسوب مي شود.در ورزش خطرناكي مانند اسكي اهميت اين موضوع دوچندان مي شود.
اكثر آسيب هاي ايجاد شده زماني به وجود مي آيد اشخاص دچار خستگي هستند و صرف گذراندن وقت تصميم به انجام يك دور بيشتر دارند كه در اين صورت مي تواند خطرناك باشد.توقف كردن ورزش و انجام ندادن هر گونه حركتي در صورتي كه احساس درد يا خستگي مشاهده مي شود راه خوبي براي پيشگيري است.
با انجام حركات نرمشي،افزايش مهارت ها و استاندارد سازي وسايل مي توان از آسيب ها پيشگيري كرد.
نكاتي كه جهت كم كردن اين آسيب ها بايد به آن ها دقت كرد:
- به تنهايي ورزش نكنيد.
- از روي فرم بودن بدنتان قبل از شروع ورزش مطمئن شويد.
- گرم كردن بدن با انجام حركات نرمشي قبل از شروع
- استفاده از وسايل مناسب مثل عينك ، دستكش و ...
- از سالم بودن همه ي وسايل مطمئن شويد.
- از لباس هايي كه شما را گرم نگه دارند استفاده كنيد.
- در مواقعي كه چاره اي جز زمين خوردن نداريد نحوه ي زمين خوردن كنترلي را ياد بگيريد.
- از وضعيت هوا در روزي كه ورزش مي كنيد مطلع شويد.
- نوشيدن زياد آب
- .در هنگام خستگي ورزش نكنيد
از جمله روش هاي بسيار موثر براي درمان آسيب هاي ناشي از ورزش اسكي مي توان به فيزيوتراپي اشاره نمود. در كلينيك فيزيوتراپي، فيزيوتراپيست با توجه به محل آسيب ديده روش هايي از قبيل فيزيوتراپي زانو، فيزيوتراپي كمر و ... را انجام مي دهد. ارائه تمرينات مناسب و مداوم براي فرد، سبب بهبود تدريجي وضعيت فرد شده كه سبب مي شود تا ورزشكار به تدريج به دوران حرفه اي خود باز گردد. كلينيك فيزيوتراپي رامتن كه در طي اين چند سال همواره حامي ورزش اسكي نيز بوده است، مكاني مناسب براي بهبود ورزشكاران عزيزي است كه در اثر اتفاقات ورزشي دچار سانحه شده اند.